XV Rajd Pojazdów Zabytkowych Szlakiem Republiki Partyzanckiej zakończony na rynku w Szydłowcu

, 21 maja 2018
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  

Fiat, mercedes, ford, volkswagen, MG, opel, citroen, a także warszawa, polonez, fiat 125p, wołga czy trabant – cały świat motoryzacji zjechał w niedzielę do Szydłowca na jubileuszową, XV edycję zabytkowych samochodów.

Wszystko zaczęło się w Kazimierzy Wielkiej

Rajd wystartował w sobotnie przedpołudnie, spod hali w Kazimierzy Wielkiej. Prezes kazimierskiego Koła Automobilklubu Kieleckiego Marek Krupa, pomysłodawca i główny organizator imprezy otwierał oficjalnie rajd słowami: “Do zobaczenia w Szydłowcu”. W rajdzie wzięły udział załogi z całego kraju, między innymi: z Krakowa, Łodzi, Kielc, Buska-Zdroju. Przed wyjazdem Złożono kwiaty pod tablicą upamiętniającą patriotyczny zryw w okresie od 24 lipcu do 12 sierpnia 1944 roku, który zaowocował utworzeniem Republiki Partyzanckiej, obejmującej swoim obszarem ok. 1000 km2.

Przeprawa przez rzekę w Opatowcu

Pierwszą miejscowością na trasie rajdu był Opatowiec.Tu z kolei Złożono kwiaty pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego, który od 1994 roku stoi nad wiślanym brzegiem w miejscu ujścia Dunajca i przeprawy promowej. W chwili odsłonięcia był to pierwszy w Polsce pomnik przedstawiający całą postać marszałka i nadal mimo upływu czasu uznawany jest za najładniejszy. Pomnik upamiętnia miejsce przeprawy przez Wisłę oraz przekroczenie granicy zaborów rosyjskiego i austriackiego przez 1. Pułk Piechoty Legionów po dowództwem Józefa Piłsudskiego. Na tablicy czytamy, że miało to miejsce w dniach 23, 24 i 27 września 1914 roku. Jednak w pamiętnikach widnieje inna data rozpoczęcia przeprawy -16 września 1914 roku. Wedle planu rajdu, samochody przeprawiono więc promem przez Wisłę.

Gręboszów, Zalipie i Szczucin

Tu oddano hołd poległym na Cmentarzu wojennym żołnierzy z okresu I wojny światowej i legionistów (złożenie kwiatów).  Kolejnym punktem obchodów było złożenie kwiatów w Szkole Podstawowej z „Izbą Pamięci” poświęconą mjr Henrykowi Sucharskiemu dowódcy obrony Westerplatte, który urodził się tutaj w 1898 roku. W marcu 1919 roku walczył na froncie czeskim, w październiku 1919 roku na wojnie polsko-bolszewickiej za co został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz Krzyżem Walecznych. Zmarł w 1946 roku w Neapolu.Następnie odwiedzono Dom Malarek w Zalipiu oraz przepiękne Muzeum Drogownictwa w Szczucinie, jedyne takie muzeum w Polsce, które powstało dzięki staraniom pasjonata Marcelego Bochenka.

Czarcie złoto

Czarkowy to miejscowość wzmiankowana w 1250 roku, w okresie reformacji należała do pisarza i działacza ariańskiego Hieronima Moskorzewskiego. Odbywały się tu synody ariańskie. Joachim Morsztyn w latach 1773-75 zbudował tu pałac. Następnymi właścicielami byli Radziwiłłowie, a ostatnimi Pusłowscy. Od XVIII wieku do 1924 roku funkcjonowała tu kopalnia siarki zwanej „czarcim złotem”. Przy jej wydobyciu i oczyszczaniu pracowało ok. 120 osób. Czarkowy były ważnym ośrodkiem dawnej Małopolski. Przebywali tutaj: Julian Ursyn Niemcewicz, król Stanisław August Poniatowski, Tadeusz Kościuszko, Jacek Malczewski, Józef Mehoffer, Olga Boznańska i inni. 23 września 1914 roku Rosjanie spalili pałac w odwecie za pomoc legionistom, a Franciszka Xawerego Pusłowskiego aresztowali i uwięzili w moskiewskim więzieniu. W 1910 roku w parku usypano kopiec grunwaldzki upamiętniający 500 rocznicę bitwy. Rodzina Pusłowskich spoczywa na cmentarzu w Starym Korczynie. W tym samym Starym Korczynie w 1226 roku żona Leszka Białego Grymisława urodziła Bolesława Wstydliwego. Przy drodze Józefa Piłsudskiego w pobliskich Winiarach w 1939 roku postawiono szkołę i nadano jej imię Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Przy drodze im. Józefa Piłsudzkiego w 1928 roku prezydent Ignacy Mościcki odsłonił pomnik autorstwa prof. Konstantego Laszki- „Ku chwale pierwszych bojów Józefa Piłsudskiego o niepodległość Polski”(złożenie kwiatów). Na cokole czytamy również „W tym miejscu poległ w zwycięskiej walce pluton Młota Fijałkowskiego 23.09.2014”, wymienione są także miejscowości związane z walkami legionów. W styczniu 1945 roku wojska rosyjskie wysadziły pomnik w powietrze. W 1992 roku odbudowany staraniem lokalnego komitetu, w skład którego wchodził również Józef Parlak. Na cmentarzu obok pomnika spoczywa nieznany legionista, 44 żołnierzy września 1939 roku poległych pod Ksanami i porucznik AK. W dzwonnicy w Starym Korczynie w 25 rocznicę pierwszych bojów ufundowano dzwony: „Józef” i „Władysław”. Ten drugi poświęcony Władysławowi Bandurskiemu nazywanemu biskupem legionów.

My już tu zostaniemy, pamiętajcie o nas, narwijcie kwiatów i przynieście na nasze mogił

Ksany. To jedyna w Polsce miejscowość o takiej nazwie . Wzmiankowana już w 1275 roku. Jej strategiczne położenie w pobliżu Wisły, Dunajca i Nidy oraz granic zaborów skutkowało ciągłymi działaniami wojennymi i ofiarami. Z inicjatywy mieszkańców, a szczególnie Stanisława Parlaka powstał pomnik upamiętniający tamte wydarzenia. W dniu 10 września 1989 roku dokonano jego odsłonięcia . Pomnik autorstwa Winicjusza Stoksika pochodzącego z pobliskich Rzemienowic przedstawia orła w koronie oraz postacie trzech żołnierzy: legionisty, żołnierza września 1939 i partyzanta 1939-1945 (złożenie kwiatów). Symbolika postaci nie jest przypadkowa ponieważ 23 września 1914 roku pod Ksanami pierwsze boje stoczyli legioniści z I Brygady Legionów pod dowództwem pułkownika Władysława Beliny –Prażmowskiego. Walczyli tutaj również Czesław Młot-Fijałkowski, Tadeusz Wyrwa Furgalski i Czesław Jarnuszewicz- absolwent krakowskiej ASP, autor orzełka legionowego bez korony. W dniu 8 września 1939 roku żołnierze z 11. Pułku Piechoty z Tarnowskich Gór mieli za zadanie zatrzymać na jedną dobę oddział niemiecki. Rozkaz wykonali.

Dwoma działkami zniszczyli 15 szt. niemieckich wozów bojowych. W miejscowych przekazach zachowała się pamięć o tym jak do okopujących się młodych polskich żołnierzy dziewczyny z Ksan przyniosły picie i jedzenie. Żołnierze dziękując powiedzieli „ My już tu zostaniemy, pamiętajcie o nas, narwijcie kwiatów i przynieście na nasze mogiły”. Niestety tego samego dnia poległo ich już 66. Pochowano ich tam gdzie zginęli. W dniu 21 czerwca 1944 roku, po ekshumacji i uzyskaniu zgody okupanta, odbył się ich pogrzeb . Była to ogromna patriotyczna manifestacja. Pogrzebowy, wielotysięczny kondukt z Ksan do Starego Korczyna prowadził umundurowany i uzbrojony oddział AK. W kościele w Starym Korczynie z kwiatów ułożono flagę i symbol Polski walczącej. Podczas niemieckiej okupacji w Ksanach działały oddziały partyzanckie AK i BCH.
Uczestnicy rajdu uhonorowali wszystkie postaci i wydarzenia z tamtego okresu. W Skalbimierzu zrobiono postój, w którym uczestnicy mogli się posilić i zaspokoić pragnienie.

Dzień zakończony sprawdzianem na torze

Pierwszy dzień Rajdu zakończono na torze wyścigowym w Kielcach. Wjazd na tor był darmowy, a Kielecki Automobilklub, zorganizował próby sprawnościowe z udziałem tylko samochodów wyprodukowanych przed 1992 rokiem. Całość została zwieńczona wielkim wspólnym ogniskiem.

II dzień Rajdu

Wyjeżdżając z Chlewisk po drodze w Antoniowie  zatrzymano się pod pomnikiem upamiętniającym walkę (21 sierpnia 1944r.) żołnierzy 4 Pułku Piechoty Legionów AK udających się z odsieczą do Warszawy. Poległo 8 żołnierzy AK i 150 Niemców. Kolejne na trasie Rajdu było Muzeum Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego w Chlewiskach. Znajduje się tutaj Zabytkowa Huta Żelaza z zespołem wielkiego pieca (1882-1892) o wydajności 13 t surówki na dobę, który opalany węglem drzewnym pracował do 1940 roku. Był to jeden z najważniejszych ośrodków hutniczych na terenie Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Są tu również wystawy czasowe: motocykli, samochodów, obrabiarek, maszyn do szycia.

Wciąż oskarżamy dając świadectwo prawdy

Kolejne złożenie kwiatów odbyło się w Skłobach,  na Cmentarzu Ofiar Wojny. 11 kwietnia 1940 r. w odwecie za pomoc oddziałom mjr Henryka Dobrzańskiego „Hubala” Niemcy zamordowali 246 mężczyzn w wieku od 15 do 60 lat. Spalone zostały wsie :Gałki, Hucisko, Szałas Stary i Skłoby. Były to pierwsze w Polsce masowe zbrodnie na ludności cywilnej. Nad ciszą spoczywających czuwa motto „Wciąż oskarżamy dając świadectwo prawdy”

Manor House SPA – dziedzictwo rodu Odrowążów

Rajdowcom umożliwiono zwiedzanie terenów wokół Pałacu jak i samego budynku. Początek Chlewisk przypada na XII w. W 1121 Piotr Dunin, starosta kraśnicki, wrocławski i kaliski buduje kościół, a w 1135 zachodnią część pałacu. Kolejnymi właścicielami Chlewisk byli: Odrowążowie, którzy przyjęli nazwisko Chlewickich, Podkańscy, Stanisław Sołtyk (współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Nauk) i rodzina Platerów. Kierowcy zatrzymali się także przy zabytkowym zegarze z 1902 roku stojącym przy drodze.

Meta w Szydłowcu

Początki miasta sięgają XII wieku, to przepiękne klimatyczne i historyczne miasteczko z oryginalnym trzyrynkowym układem urbanistycznym. Na jednym z nich w latach 1602- 1629 zbudowany został ratusz. Przed nim znajduje się pręgierz i postać tajemniczej „Zośki”, dalej ufundowany przez Szydłowieckich gotycki kościół farny św. Zygmunta. Już w 1427 roku w Szydłowcu istniał kamienny dwór na jego miejscu w latach 1470-1480 z inicjatywy Stanisława Szydłowieckiego wybudowano murowany gotycki zamek, który był rezydencja Szydłowieckich i Radziwiłłów. Obecnie mieści się w nim jedyne w Polsce Muzeum Ludowych Instrumentów. Pomysł utworzenia placówki pojawił się w 1968 roku. W 1975 powstało jako oddział Muzeum Świętokrzyskiego w Kielcach. W 1977 roku UNESCO uznało muzeum w Szydłowcu za pierwsze na świecie muzeum ludowych instrumentów muzycznych jednego kraju. Od 2005 roku przejęte przez Samorząd Województwa Mazowieckiego. W muzeum zwiedzający mogą grać na wystawianych instrumentach.

 

 

 Na wspomnianym rynku zakończono rajd pokazem wszystkich pojazdów. Frekwencja dopisała, a Szydłowianie jak i przyjezdni miłośnicy zabytkowych czterech kółek całe sobotnie popołudnie oglądali, przymierzali się jak i uwieczniali wszystkie zgromadzone maszyny. W podziemiach ratusza w Piwnicy Szydłowieckiej uczestnicy rajdu zjedli obiad czym ostatecznie zakończyli tą edycję Rajdu. Na kolejny zapraszamy już za rok!

 


 

Źródło: Kazimierski Ośrodek Sportowy
Zdjęcia: Kalina Bodo

Polub nas na Facebooku

Wiadomości z powiatu: szydłowieckiego, skarżyskiego, opoczyńskiego, koneckiego, przysuskiego i okolic



Drodzy czytelnicy!

Wasz głos jest dla nas bardzo ważny. Chcemy pisać o rzeczach, które są najbardziej istotne dla naszej lokalnej społeczności i są wam najbliższe. Jeśli jest jakaś sprawa, historia, wydarzenie, które chcielibyście nagłośnić piszcie do nas na kontakt@odrowaz24.pl

Zachęcamy również do przesyłania do nas ogłoszeń o pracę, drobnych ogłoszeń sprzedam/kupię, oraz innych, które z miłą chęcią nagłośnimy pośród naszej rosnącej lokalnej społeczności pięciu powiatów Ziemi Odrowążów.

Czekamy na wasze informacje - Redakcja Odrowąż 24

Możesz też dodać bezpośrednio informację TUTAJ