Czym jest “papierowy” RPG? i dlaczego jest taki fajny!?

Gry RPG (Role Playing Game) są towarzyskimi grami fabularnymi opartymi na narracji, w których gracz lub grupa graczy wciela się w role stworzonych przez siebie postaci. Cała rozgrywka toczy się w wyobraźni, a celem gry jest odegranie scenariusza zaplanowanego przez Mistrza Gry. Jest on osobą prowadzącą rozgrywkę, odgrywa rolę autora scenariusza, reżysera, narratora i zazwyczaj aktora ról postaci drugoplanowych. Natomiast gracze jako bohaterowie główni nie znając scenariusza muszą odgrywać swoje postacie na zasadzie improwizacji, reagują na sytuacje przedstawioną przez Mistrza Gry i podejmują swobodne decyzje adekwatne do sytuacji i zasad.

Pojedyncza rozgrywka nazywana jest Sesją, natomiast kilka sesji rozgrywanych w tym samym toku fabularnym, kontynuujących historie z wcześniejszych rozgrywek nazywamy Kampanią. Sesja jest rozgrywana głównie w oparciu o słowne opisy, często do pomocy służą również mapy lub listy z informacjami. Mistrz gry opisuje graczom ich otoczenie i akcje wykonywane przez bohaterów niezależnych, gracze natomiast opisują czynności wykonywane przez ich postacie. Zadaniem mistrza gry jest również decydowanie o sukcesie lub porażce podjętych przez gracza decyzji, niekiedy bezpośrednio, ale zazwyczaj dzieje się to poprzez wytyczenie progu sukcesu do rzutu kością. To znaczy, że gdy gracz np. chce zeskoczyć z budynku to mistrz gry decyduje ile oczek na kości gracz musi wyrzucić aby to się powiodło, lub jak niski wynik rzutu będzie oznaczał pech jak złamanie nogi przez postać gracza itp.

Musimy także pamiętać, iż gry RPG pomimo bycia grami wyobraźni mają swoje ścisłe zasady, to natomiast znaczy, że gracz nie może podjąć nierealnej decyzji lub takiej, która jest wbrew zasadom systemu gry. Tu nasuwa się kolejne pytanie.

Czym jest system RPG? System tur, podręczniki, materiały do rozgrywki.

System RPG jest zbiorem zasad, mechaniki i opisu świata, czyli wszystkiego co jest nam potrzebne do rozegrania sesji, a znajdziemy to w jednym podręczniku. W książkach tych znajdziemy zazwyczaj obszerne opisy miejsca akcji, mapy, historię świata, religie, socjologię, biologię, a także opisy różnych regionów świata z ich wyjątkową florą i fauną. Jak również opisy ras, wszelkiego rodzaju stworzeń, obowiązujące w świecie zasady fizyki, magii, czy innego rodzaju mistycyzmu, oraz dostępne dla graczy profesje tudzież klasy, umiejętności i talenty.

Tak obszerny opis świata i zasad nim kierującym pozwala mistrzom gry na prowadzenie zróżnicowanych sesji. Sesje mogą być w pełni zaplanowane przez mistrza gry lub zaczerpnięte z dodatkowych książek z dedykowanymi kampaniami lub scenariuszami zwanymi potocznie „jadnostrzałami”. Takie scenariusze są przeznaczone dla początkujących mistrzów i graczy, którzy jeszcze nie do końca zaznajomili się z mechaniką oraz światem gry. Dla zawansowanych graczy są natomiast książki z rozszerzeniami, w których znajdziemy np. nowe klasy, rasy, umiejętności, charakterystyki nowych wrogów itp. aby jeszcze bardziej rozbudować naszą rozgrywkę.

Rozmaite rzeczywistości i historie

Światy w jakich toczą się akcje gier RPG można podzielić według konwekcji których się trzymają, w taki sam sposób dzielimy literaturę. Dominującą konwencją używaną w RPG są światy Fantasy oraz Science Fiction, ale nie zabraknie również RPG ów, w których widzimy elementy Steam Punk’u, Cyberpunku, Horroru, Arcane Punku, czy innych. Jeśli chodzi o podjęcie decyzji w jakiej konwencji utrzymywana jest rozgrywka, a co za tym idzie z jakiego systemu korzystacie powinniście ją podjąć wspólnie razem ze wszystkimi graczami. Natomiast scenariusz sesji wybiera wyłącznie mistrz gry. To właśnie on przygotowuje całą historie, jest scenarzystą, buduje akcje i jest narratorem wszelakich sytuacji.

Często zdarza się tak, iż mistrz gry ma tylko główny zarys fabuły, a z resztą elementów improwizuje adaptując się do decyzji graczy. Niekiedy gracze wcale nie chcą iść w kierunku sugerowanym przez mistrza gry, a zmuszenie ich do przestrzegania scenariusza jakąś boską karą było by błędną decyzją. Z tego wynika, że mistrz musi być bardzo elastyczny względem swojej historii bo niekiedy może ona potoczyć się całkowicie inaczej niż byśmy chcieli.

Przygotowanie do gry i mechanika

Rozgrywkę w RPG zaczynamy od stworzenia lub wybrania swojej postaci. Tworzenie rozpoczynamy zazwyczaj od wybrania rasy, klasy, płci i umiejętności. Wszystkie informacje o naszym bohaterze lub bohaterce umieszczamy w karcie postaci, w odpowiednich rubrykach. Niekiedy o wyborze niektórych cech lub innych rzeczy nie decyduje nasze „widzi mi się”, a rzut kością, wtedy właśnie przystępujemy do zapoznania się z mechaniką RPG. O większość akcji, możliwych rezultatów naszych decyzji, jak i decyzji naszych wrogów będzie decydował rzut kością. W zależności od wybranego przez nas systemu RPG będzie to inna kość, w D&D rzucamy kością 20 ścienną, w Warhammerze kością 100 (2x kość 10 ścienna, jeden wynik to dziesiątki, a druga jednostki), natomiast w Wiedźminie k10 i k6 w zależności od potrzeby. O trudności rzutu może decydować wiele aspektów, głównie wynikają one ze statystyk naszej postaci takich jak zręczność, siła, wytrzymałość, inteligencja itp., ale istnieją również modyfikatory do rzutów (ujemne lub dodatnie), które pomogą lub przeszkodzą w osiągnieciu wymaganego wyniku. Do negatywnych mogą należeć np. niestabilne podłoże uniemożliwiające swobodną walkę, lub hałas, który przeszkadza naszemu czarodziejowi na skupieniu się podczas rzucania zaklęć, albo nawet wrogie nastawienie postaci niezależnej gdy chcemy ją przekonać. Takich aspektów są tuziny, i to mistrz gry decyduje o tym jaki modyfikator zostaje użyty podczas rzutu i czy w ogóle jest on potrzebny. Natomiast w przypadku pozytywnych modyfikatorów liczy się np. znajomość danego tematu, pozytywne usposobienie postaci, lub odpowiednia klasa/rasa, która akurat w tej części świata jest bardziej szanowana lub lubiana niżeli inne.

Przykładowe gry rpg

Dungeon and Dragons

Najbardziej znana i popularna i najlepiej sprzedająca się gra RPG na świecie. Pierwsza edycja została wydana w roku 1974 i jest uważana za prekursora tego gatunku i za kamień milowy rozwoju przemysłu gier fabularnych. Sukces D&D spowodował powstanie wielu podobnych systemów, a omawiane Lochy i Smoki  zostały rozdzielone na dwie wersje: Basic Dungeon & Dragons i Advanced Dungeon & Dragons. Jednak w 2000 roku obie edycje zostały połączone i wydane jako 3ed D&D, 3 lata później edycja ta została odświeżona o nowe zasady i nazwana D&D V3.5. Obecnie najnowszą wersją systemu jest edycja 5 wydana w roku 2014. Sama gra utrzymana jest w klimatach fantasy z typowymi dla koncepcji rasami jak elfy, krasnoludy, smoki demony itp., gdzieniegdzie można też odczuć trochę klimatu Steam/Arcane Punku.

W systemie tym do gry używamy kości 20 ściennej.

Warhammer Fantasy Roleplay

Najbliższa mojemu sercu gra RPG, perełka dla ludzi, którzy lubują się w mrocznych i brutalnych klimatach. Nie jest to horror ale gra, w której gdy twoja postać ma umrzeć to umrze. Nie znajdziemy tu kapłana, który wskrzesi poległych bohaterów tak jak w D&D. Jeśli ktoś utnie Ci nogę lub rękę to musisz sobie z tym poradzić. Gra ta, tak jak D&D utrzymana jest w koncepcji fantasy, różni ją jednak brutalność świata, a magia która owszem istnieje w tym świecie, jest powszechnie postrzegana jako przekleństwo, które najczęściej prowadzi do opętania, mutacji lub autoeksplozji używającego jej maga. Najnowszą wersją systemu jest 4 edycja, która już niedługo zostanie wydana w języku polskim przez firmę Copernicus Corporation.

W tej grze na wszystkie nasze testy rzucać będziemy k100 (dwie kości 10).

The Witcher RPG

W końcu! Nasz ukochany Wiedźmin! Tak, wiedźmin także posiada grę fabularną, w pełni niestety nie została jeszcze wydana w języku polskim, ale wydawcy dla umilenia fanom niecierpliwego czekania udostępnili do pobrania ZA DARMO starter, z którym możemy śmiało rozpocząć naszą rozgrywkę. Nie ma co się bardziej o tym rozpisywać, wszystkiego możecie dowiedzieć się sami. Na dole umieszczam link do pobrania starteru w pliku PDF. Pamiętajcie, że jest to tylko starter, pełna wersja będzie zawierać jakieś 300 stron.

O tutaj możecie pobrać za darmo ze strony wydawcy – Copernicus Corporation

Jeszcze tylko jedno; w systemie tym używamy kości 10 i 6, w zależności od potrzeby.

Pathfinder i Strafinder

Pathfinder jest grą, która powstała na podstawie systemu D&D, używa zmodyfikowanych zasad edycji 3,5. Powstała w 2009 roku, czyli rok po wydaniu 4 edycji D&D, która wielu graczom nie przypadła do gustu, stąd właśnie inicjatywa na stworzenie tej produkcji. Pathfinder jest grą fantasy natomiast jej siostrzana wersja Starfinder jest utrzymana w klimacie  science-fiction/science fantasy, future fantasy (jak kto woli). Zasady Starfindera zostały zmodyfikowane na tyle żeby odzwierciedlały lepiej dostępne w nim klasy i ich rozwój. Zamiast zwykłego maga mamy tam Technomancera lub Mistyka, a zamiast klasycznego paladyna mamy Solarian, który pochłania energie gwiazd aby użyć ich mocy; rozumiecie o co mi chodzi.

Do obydwu gier potrzebujemy K20.

Zew Cthulhu

Kojarzycie o co chodzi z wielkim mackowym potworem z opowiadań H.P. Lovecrafta? Nie? No to już pokrótce tłumaczę. Call of Cthulhu to planszowa gra fabularna utrzymana w konwencji grozy i horroru, jest oparta na motywach z tak zwanej mitologii Cthulhu. W grze wcielamy się w badaczy tajemnic, których celem jest rozwikłanie mrocznych tajemnic, odnajdywanie starożytnych artefaktów i powstrzymanie nadciągającego zła które chce pochłonąć cały świat. Zatrzymać nas przed tym będą chciały mroczne kulty, potwory, a nawet sami wielcy przedwieczni bogowie.

W przypadku tej gry w zależności od edycji będą nam potrzebne inne kości.